آشنایی با انواع گریپ در تنیس

برتری شما در هنگام بازی تنیس نسبت به رقبایتان  علاوه بر قدرت و استقامت عضلات به میزان بسیار زیادی وابسته به مهارت شما در اجرای ضربات هدفمند و مسیریابی صحیح جهت پرتاب توپ می باشد که اولین قدم برای این منظور گریپ تنیس یا چگونگی قرار گرفتن راکت در دست شماست.

تعریف گریپ

در تنیس به شیوه در دست گرفتن راکت تنیس، گریپ گفته می‌شود که انواع مختلفی دارد. اگر دقت کنید مقطع دسته راکت تنیس به شکل یک هشت‌ضلعی می باشد که یک استاندارد برای همه راکت هاست. زیرا علاوه بر راحتی در استفاده، اصطحکاک لازم را جهت جلوگیری از چرخیدن راکت تنیس در دست بازیکن را فراهم می کند!

لزوم گریپ گرفتن صحیح در تنیس

گریپ تعیین‌کننده زاویه صفحه راکت به هنگام تماس با توپ است و به همین جهت گریپی که با آن ضربه می‌زنید تأثیر مستقیمی بر میزان چرخش و سرعت و محل فرود توپ دارد.

سختی گریپ گرفتن در انتخاب کردن گریپ مناسب برای هر ضربه است. زیرا هیچ گریپ کاملی وجود ندارد و هر کدام مزایا و معایب خود رو دارند. در واقع محل قرار گیری دست شما بر روی هر یک از این هشت ضلع سرنوشت توپی را که به آن ضربه می زنید تعیین می کند. برای بهتر فهمیدن این موضوع در ادامه نمایشی کوتاه از چگونگی گرفتن گریپ های مختلف با توجه به موقعیت خاص دست شما، نشان داده شده است.

چگونگی تشخیص و استفاده از گریپ های مختلف

همانطور که گفتیم سطح مقطع راکت تنیس هشت ضلعی است. اضلاع دسته راکت را مطابق تصویری که در ادامه خواهید دید از یک تا هشت شماره‌گذاری کرده و از مفصل انگشت اشاره به عنوان مبنا برای تعیین گریپ بهره می‌بریم. این شماره گذاری برای افراد راست دست می باشد و برای افراد چپ دست شماره گذاری در جهت عکس (خلاف عقربه های ساعت) انجام می گیرد.

به عبارت دیگر در هر گریپ استخوان مفصل انگشت اشاره (انگشت مبنا) باید روی ضلع مد نظر از هشت ضلعی قرار بگیرد. پس نوع گریپ بستگی به این دارد که انگشت مبنا بر روی کدام قسمت باشد:

انواع گریپ در تنیس

سه نوع گریپ اصلی در تنیس عبارتند از : کانتیننتال، ایسترن و وسترن. در ادامه به بررسی محبوب ترین گریپ ها در تنیس و کاربرد هر یک در زمان مناسب آن، می پردازیم.

گریپ کانتیننتال (Continental)

برای این گریپ مفصل مبنا (انگشت اشاره) دست را بر روی ضلع شماره 2 قرار داده و سپس انگشتان را دور راکت مطابق شکل زیر می گیریم.

مزایا:

• کانتیننتال پرکاربردترین نوع گریپ است و عموما برای ضربات سرویس، اسمش، والی، اسلایس، دراپ‌شات و توپ‌های کم‌ارتفاع و نزدیک به زمین و ضربات دفاعی استفاده می‌شود.
• به دلیل اینکه ساعد و مچ شما به طور طبیعی هنگام ضربه زدن در این نوع گریپ خم می شود ضربه محکم تر و روان تری به توپ وارد خواهد شد که حداقل فشار را به ساعد شما اعمال می کند.
• همچنین چون می توان با زاویه ای که به صفحه راکت می دهد ضربات آندراسپین (Underspin) و کنترلی را اجرا کند، در والی زدن از این گریپ استفاده می شود.
• این گریپ برای فور هند و بک هند یکسان است و شما زمان را در عوض کردن گریپ خود از دست نمی دهید.
• به خاطر اینکه این گریپ زاویه عمودی صفحه راکت را با زمین حفظ می کند در نتیجه برای زدن توپ هایی که نزدیک زمین هستند موثر است و برای ضربات دفاعی کاربرد دارد.

معایب:

شما می توانید با این گریپ به صورت فلت یا اسلایس به توپ ضربه بزنید ولی امکان اینکه به توپ تاپ اسپین بدهید، وجود ندارد. این بدین معنی هست که برای نگه داشتن توپ در زمین شما بایستی همواره قسمت بالای تور را هدف بگیرید.

همچنین این نوع گریپ برای توپ هایی که از خارج زمین برگردانده می شوند گزینه خوبی نیست.

گریپ تنیس فورهند ایسترن (Eastern)

در گریپ ایسترن مفصل مبنای دست را روی ضلع شماره 3 قرار می دهیم.

مزایا:

• گریپ ایسترن ساده‌ترین نوع گریپ به ویژه برای یادگیری کسانی است که به تازگی تنیس را شروع کرده اند.
• منعطف بودن آن به بازیکن اجازه می دهد که با قدرت و سرعت بالا به پشت توپ برای ضربات فلت یا تاپ اسپین ضربه بزند.
• تغییر به گریپ های دیگر از ایسترن آسان است که همین امر موجب می شود که برای بازیکنان جنگنده یک انتخاب حرفه ای باشد.

معایب:

• این گریپ انتخاب خوبی برای جواب دادن به توپ هایی با ارتفاع زیاد نیست.
• فورهند ایسترن می تواند بسیار قوی و سریع باشد ولی به خاطر تمایل آن به سمت فلت رفتن ناپایداری بیشتری دارد و استفاده از آن در رالی های طولانی مدت دشوار است.
• این گریپ انتخاب خوبی برای بازیکنانی که به دنبال تاپ اسپین بالا برای توپ های خود و در نتیجه خروج رقیب از زمین هستند، نمی باشد..

گریپ تنیس سمی وسترن (Semi-Western)

در گریپ سمی‌‌وسترن مفصل مبنا دست را روی لبه شماره 4 قرار می دهیم. امروزه اغلب بازیکنان از گریپ سمی‌‌وسترن برای ضربه فورهند استفاده می‌کنند.

مزایا:

• این گریپ، تاپ اسپین بیشتر به همراه کنترل و امنیت بهتر را به ویژه روی لاب ها و توپ هایی با زاویه کم امکان پذیر می نماید.
• همچنین این امتیاز را به بازیکن می دهد که از سوئینگ بیشتری استفاده کند، چون تاپ اسپینی که به توپ داده خواهد شد آن را در زمین نگه خواهد داشت.
• می توان به دلیل داشتن منطقه ای بالاتر برای ضربه زدن به توپ نسبت به ایسترن، از آن برای زدن توپ هایی با ارتفاع بالا استفاده کرد.

معایب:

• چون این گریپ به طور طبیعی زاویه صفحه راکت را کم کرده و در واقع صفحه راکت را کوچک می کند، این امکان وجود دارد که شما در پاسخ دادن به توپ های با ارتفاع کم دچار مشکل شوید.
• همچنین تغییر به گریپ های دیگر از این گریپ زمان بیشتری نیاز دارد و سخت تر است.

گریپ تنیس وسترن (Western)

در گریپ وسترن مفصل مبنا دست را روی لبه شماره 5 قرار می دهیم.

مزایا:

• گریپ وسترن یک گریپ فوق العاده برای وارد کردن عکس العمل زیاد به توپ است. طرز قرار گیری مچ دست باعث می شود که راکت به توپ مانند شلاق ضربه بزند که تاپ اسپین زیادی را به وجود می آورد.
• شما می توانید توپ را با ارتفاع زیاد از تور بزنید و مطمئن باشید که توپ همچنان در زمین بازی فرود خواهد آمد.
• توپ زده شده معمولا دارای پرش زیادی هست که حریف را مجبور به خارج شدن از زمین می کند.
• محل ضربه زدن به توپ بالاتر و جلوتر نسبت به بقیه گریپ های فورهند است.

معایب:

• توپ های با ارتفاع پایین کشنده هستند، و چون توپ پرش کمتری دارد کسانی که از این گریپ استفاده می کنند معمولا روی سطوح سریعتر دچار مشکل می شوند .
• همچنین شما به قدرت زیاد صفحه راکت و مچ دست برای دادن تاپ اسپین و سرعت به توپ نیاز دارید تا از فرود کوتاه توپ های شما در زمین حریف جلوگیری نماید.
• زمانی که قادر نباشید که توپ ها را به صورت فلت بزنید، رد کردن توپ ها تبدیل به یک مشکل بزرگ می شود.
  و دقیقا مثل گریپ سمی وسترن، آمدن روی تور و زدن والی تبدیل به یک بحران می گردد.

گریپ تنیس بک هند دو دست (Two Handed Backhand)

در گریپ بک‌هند دو دستی همانند تصاویر زیر، در ابتدا مفصل مبنای دست راست روی ضلع شماره 2  قرار می‌گیرد.

سپس در مرحله بعد مفصل مبنای دست چپ روی لبه شماره 6 یا ۷ قرار خواهد گرفت.

مزایا:

• این گریپ برای ضربه بک‌هند دو دستی استفاده می‌شود که یادگیری آن برای افراد مبتدی آسان‌تر است.
• این گریپ نسبت به بک‌هند یک‌دستی از ثبات و پایداری بیشتری برخوردار است.
• با بک‌هند دو دستی می‌توانید به توپ پیچ کافی بدهید و ضربات پرقدرت تری داشته باشید.
• بک‌هند دو دستی نسبت به بک هند یک‌دستی از قابلیت بیشتری برای مقابله با توپ‌های بلند برخوردار است.

معایب:

• بک هند دو دستی در مقایسه با بک‌هند یک‌دستی وابستگی بیشتری به چرخش بدن برای تولید نیرو دارد.
• استفاده هم‌ز‌مان از هر دو دست نیز به صورت طبیعی، دسترسی به توپ‌هایی که فاصله زیادی از شما دارند را محدودتر و اجرای ضربه را در این شرایط دشوارتر می نماید

گریپ بک هند ایسترن (Eastern) یا بک هند یک دستی (One Handed Backhand)

در گریپ بک‌هند یک دست مفصل مبنا را روی لبه شماره 1 قرار می دهیم.

مزایا:

• مانند گریپ فورهند ایسترن، این گریپ فشار کمی به مچ وارد کرده و شما می توانید توپ را با اسپین یا سرعت بالا بزنید.
• بعضی از بازیکن ها می توانند با این گریپ بک هند اسلایس بزنند،کسانی هم که نموفق نشوند به راحتی به گریپ کنتیننتال رفته و این کار را انجام می دهند.
• از این گریپ همچنین برای کیک سرو (Kick Serve) و زدن یک والی نرم نیز استفاده می شود.

معایب:

• با وجود اینکه با استفاده از این گریپ زدن ضربه های کم ارتفاع ثبات دارد، اما برای زدن توپ های تاپ اسپین حریف از ارتفاع نزدیک شانه هامشکلاتی وجود دارد.
• ممکن است کنترل این توپ ها سخت شود و مجبور شوید از یک ضربه اسلایس دفاعی استفاده کنید.
• شما می توانید این موضوع را وقتی که کیک سرو حریف در منطقه سرویس ارتفاع زیادی می گیرد مشاهده کنید.

گریپ تنیس بک‌هند سمی‌وسترن

در گریپ بک هند سمی‌‌وسترن مفصل انگشت اشاره روی لبه شماره 8 قرار می‌گیرد.

مزایا:

• این گریپ نیز برای ضربه بک‌هند یک‌دستی استفاده می‌شود اما نسبت به گریپ بک هند ایسترن از قابلیت بیشتری برای ایجاد پیچ رو و پاسخ به توپ‌های بلند برخوردار است.
• نحوه گرفتن این گریپ دقیقا مشابه گریپ فورهند سمی‌وسترن است. اگر از این گریپ برای ضربات فورهند و بک‌هند خود بهره ببرید، قادر خواهید بود بدون تغییر در گریپ خود فورهند و بک‌هند بزنید.

معایب:

• همانند گریپ فورهند سمی‌‌وسترن، گریپ بک‌هند سمی‌وسترن نیز ممکن است شما را به هنگام مواجهه با توپ‌های کوتاه و کم‌ارتفاع دچار مشکل نماید.

فراموش نکنید که علاوه بر مهارت و تجربه در نحوه تشحیص گریپ صحیح در حین بازی تنیس، انتخاب و خرید راکت تنیس استاندارد و متناسب با سطح و مهارت بازی ( مبتدی، نیمه حرفه ای و حرفه ای)، سبک بازی (نوع ضربات) و همچنین فیزیک بدنی شما (مانند جثه، قد و وزن) فاکتور کلیدی در افزایش بهره‌وری بازیکنان در زمین می باشد. جهت اطلاع از نحوه انتخاب راکت تنیس مناسب می توانید به مقاله راهنمای جامع انتخاب بهترین راکت تنیس مراجعه نمایید.